U bent hier

Onderzoek om medicijngebruik te optimaliseren en bijwerkingen te beperken

Like  0

Bijna elke huntingtonpatiënt gaat in zijn of haar leven ooit medicijnen slikken om lichamelijk en psychische klachten van de ziekte te onderdrukken. Een keerzijde van medicijnen zijn bijwerkingen. Door het medicijngebruik van huntingtonpatiënten af te stemmen op bepaalde genen, kunnen medicijnen mogelijk effectiever worden ingezet en minder bijwerkingen veroorzaken. Hoe dit gedaan kan worden, wordt onderzocht in het HD-MED onderzoek.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd in het LUMC door arts-onderzoeker Stephanie Feleus. Samen met een team onderzoekt zij hoe het DNA van een patiënt van invloed kan zijn op de werking van medicijnen. In dit blog vertelt ze over de link tussen DNA en medicijngebruik en haar onderzoek.

Farmacogenetica

Mijn onderzoek maakt deel uit van de farmacogenetica. Dit onderzoeksveld onderzoekt wat voor invloed genen hebben op de medicijnverwerking in het lichaam. Een gen is een specifiek stukje DNA (=erfelijke materiaal) en bevat de informatie om een eiwit op te bouwen. Genen brengen daarmee een specifieke eigenschap tot uiting. Bijvoorbeeld haarkleur, maar in dit geval medicijnverwerking. Niet iedereen heeft dezelfde capaciteit om medicijnen te verwerken en af te breken. Een deel van deze capaciteit is erfelijk bepaald en vastgelegd in onze genen. 

Medicijngebruik

Voor de ziekte van Huntington is farmacogenetica belangrijk. Want ondanks dat er geen genezing is, is er wel behandeling mogelijk om lichamelijke of psychische ongemakken te onderdrukken. Ruim 60% van de huidige huntingtonpatiënten in Nederland slikt hiervoor medicijnen. Helaas is het soms lang zoeken naar het geschikte medicijn in de beste dosering. Daarnaast zijn sommige mensen extra gevoelig voor bijwerkingen. Daarom is het goed om te weten hoe iemand reageert op een medicijn. Met farmacogentisch onderzoek kan het gebruik van medicijnen in de toekomst soepeler verlopen met minder vervelende medicijneffecten voor de patiënt. 

Persoonlijk profiel opstellen

Door DNA te onderzoeken kun je een profiel opstellen. Dit profiel geeft weer hoe snel of langzaam iemand een medicijn kan verwerken. Breekt je lichaam een medicijn  heel langzaam af, dan kan er een te hoge spiegel worden opgebouwd in het bloed. Deze mensen hebben meer last van bijwerkingen. Dat is niet alleen vervelend, maar soms ook schadelijk is voor het lichaam. Breekt je lichaam medicijnen juist te snel af? Dan kan er geen spiegel worden opgebouwd waardoor het medicijn zijn werk niet kan doen. Deze mensen hebben juist een hogere dosering van medicijnen nodig. Op het moment dat het medicijnverwerkingsprofiel van een patiënt bekend is, is het medicijngebruik beter af te stemmen. Het profiel ligt onveranderlijk vastgelegd in het DNA: het bepaalt je leven lang hoe je lichaam medicijnen verwerkt. Dezelfde informatie gebruiken artsen om het medicijngebruik te optimaliseren. 

Belang van onderzoek

Van andere ziektebeelden weten we dat farmacogenetisch onderzoek succesvol is, waardoor medicijngebruik beter word toegespitst op de individuele patiënt. Wij weten niet of dit voor huntingtonpatiënten ook geldt. Daarom is ons onderzoek zo belangrijk. Wij hopen hier patiënten verder mee te helpen, zodat de behandeling van verschillende huntingtonsymptomen wordt verbeterd.

Huntingtonpatiënten

Voor dit onderzoek zoeken wij 391 huntingtongendragers (ongeacht of zij al wel of nog geen klachten van de ziekte hebben). Patiënten moeten 18 jaar of ouder zijn en medicijnen slikken om deel te nemen. Bij de deelnemers nemen wij bloed af om een medicijnverwerkingsprofiel te maken. Verder vragen wij de patiënten om een jaar lang eventuele wijzigingen in hun medicijngebruik bij te houden in een boekje en ondergaan zij tweemaal een kort psychologisch en lichamelijk (beide optioneel) onderzoek. Een voordeel van het HD-MED onderzoek is dat patiënten makkelijk mee kunnen doen en dat het weinig tijd kost. Terwijl de uitslagen juist van grote betekenis kunnen zijn voor huntingtonpatiënten.  

Deelnemen

Wil je meer weten over dit onderzoek en/of deelnemen? Neem dan contact op met Stephanie Feleus, arts-onderzoeker en HD-MED studiecoördinator, via s.feleus@lumc.nl of 071-526 1634.